ยาวาร์ฟาริน (warfarin) เป็นยาต้านการแข็งตัวของเลือดชนิดรับประทานที่ใช้กันอย่างแพร่หลายในการป้องกันการเกิดภาวะเสี่ยงหรือรักษาโรคลิ่มเลือดอุดตันในหลอดเลือด (thromboembolic diseases) แต่เนื่องจากเป็นยาที่มีดัชนีในการรักษาที่แคบ (narrow therapeutic index) มีเภสัชจลนศาสตร์และเภสัชพลศาสตร์ที่ซับซ้อน อาจก่อให้เกิดอาการไม่พึงประสงค์หรือภาวะแทรกซ้อนรุนแรงที่ส่งผลต่ออวัยวะบางส่วนทำให้เสียการทำงานอย่างถาวรหรือรุนแรงถึงแก่ชีวิตได้ ในขณะใช้ยาจึงต้องมีการติดตามค่าINR เพื่อประเมินประสิทธิภาพและความปลอดภัยของยาอย่างสม่ำเสมอ ผู้ป่วยที่ได้รับยาชนิดนี้จึงควรรับการดูแลอย่างใกล้ชิดจากทีมสหวิชาชีพ โรงพยาบาลปลาปากได้จัดตั้งคลินิกวาร์ฟารินขึ้นโดยมีเภสัชกรทำงานร่วมกับทีมสหสาขาวิชาชีพในการติดตามการใช้ยาและปรับขนาดยาของผู้ป่วย บริการดังกล่าวได้มีการดำเนินการมาระยะหนึ่งแล้วแต่ยังไม่มีการประเมินผลจึงทำการศึกษานี้ขึ้น
เพื่อศึกษาผลการบริบาลทางเภสัชกรรมในผู้ป่วยนอกที่ใช้ยาวาร์ฟารินในโรงพยาบาลปลาปากต่อผลการรักษาของผู้ป่วย (INR, %TTR) การเกิดเหตุการณ์ไม่พึงประสงค์จากการใช้ยา ความร่วมมือในการใช้ยาและความคลาดเคลื่อนทางยา
การศึกษานี้เป็นการศึกษาเชิงพรรณนาแบบเก็บข้อมูลย้อนหลัง โดยเก็บข้อมูลของผู้ป่วยที่มารับบริการ ณ คลินิกวาร์ฟารินโรงพยาบาลปลาปาก ในระหว่างวันที่ 1 ตุลาคม 2558 ถึง 30 กันยายน 2561 จากเวชระเบียนผู้ป่วย ระบบคอมพิวเตอร์(HOSxp) และแบบฟอร์มติดตามการใช้ยาและ consult ยืนยันการสั่งใช้ยา warfarin โดยเป็นผู้ป่่วยที่ใช้ยาวาร์ฟารินทุกข้อบ่งใช้ที่สามารถพูดคุยได้รับประทานยาเองหรือมีญาติที่สามารถให้ข้อมูลการรับประทานยาได้ และมารับการรักษา ณ คลินิกวาร์ฟารินโรงพยาบาลปลาปากอย่างต่อเนื่อง สามารถติดตามการรักษาได้ ข้อมูลที่ได้จะนำไปวิเคราะห์ทางสถิติโดยใช้โปรแกรม SPSS version 16.0 นำเสนอข้อมูลเป็นร้อยละเพื่อบรรยายถึงลักษณะของข้อมูลต่างๆที่ศึกษา ยกเว้นร้อยละของจำนวนวันที่ผู้ป่วยมีระดับ INR อยู่ในช่วงเป้าช่วงหมายการรักษาเมื่อเทียบกับจำนวนวันทั้งหมดที่ใช้ยา (%TTR) จะคำนวณจากโปรแกรม Warfarin Registry Network (WaRN)
จากการเก็บข้อมูลในระหว่างวันที่ 1 ตุลาคม 2558 – 30 กันยายน 2561 มีผู้ป่วยนอกจำนวน 40 ราย ได้รับการตรวจค่า INR ทั้งหมด 1,572 ครั้ง พบว่าผู้ป่วยส่วนใหญ่มีค่า INR อยู่ในช่วงเป้าหมายการรักษาร้อยละ 56.7 ร้อยละของจำนวนวันที่ผู้ป่วยมีค่า INR อยู่ในช่วงเป้าหมายการรักษา (%TTR) เท่ากับ 62.86 ผู้ป่วยส่วนใหญ่รับประทานยาได้ถูกต้องตามแพทย์สั่งร้อยละ 93.3 ปัญหาการใช้ยาที่พบบ่อยคือผู้ป่วยลืมรับประทานยาเป็นบางครั้งร้อยละ 3.8 และมาไม่ตรงนัดร้อยละ 3.6 เกิดเหตุการณ์ไม่พึงประสงค์ทั้งหมด 182 ครั้ง (เช่น มีจ้ำเลือดตามร่างกายร้อยละ 47.8 ค่า INR<1.5 ร้อยละ 33) เกิดความคลาดเคลื่อนทางยา 57 ครั้ง (เช่น จ่ายยาไม่ครบร้อยละ 63.2 ไม่ปรับขนาดยาและฉลากยาผิดร้อยละ 15.8) การบริบาลทางเภสัชกรรมในผู้ป่วยที่ใช้ยาวาร์ฟารินช่วยให้ผู้ป่วยมีผลการักษาที่ดีมีความปลอดภัย สามารถใช้ยาได้อย่างถูกต้องและมารับการรักษาตามนัดอย่างต่อเนื่อง
จากผลการศึกษาพบปัญหาในการดำเนินงาน เช่น ปัญหาการใช้ยาของผู้ป่วย ความคลาดเคลื่อนทางยา ที่ส่งผลต่อการรักษา จึงต้องมีการหาแนวทางการพัฒนาระบบการดำเนินงานเพื่อให้การรักษาผู้ป่วยมีประสิทธิภาพและความปลอดภัยมากยิ่งขึ้น
การที่เภสัชกรเข้าไปมีส่วนร่วมกับสหสาขาวิชาชีพในการค้นหาปัญหาจากการใช้ยาของผู้ป่วย เช่น การรับประทานยา อาหารเสริม หรือสมุนไพร ที่ส่งผลต่อการรักษาของผู้ป่วย ทบทวนความรู้ความเข้าใจในการใช้ยาของผู้ป่วย ค้นหาอาการไม่พึงประสงค์จากการใช้ยา ให้คำแนะนำในการปรับขนาดยาตามค่า INR กับแพทย์ รวมถึงค้นหาและเฝ้าระวังความคลาดเคลื่อนทางยา ช่วยให้ผู้ป่วยใช้ยาได้อย่างถูกต้องปลอดภัยและมีผลการรักษาที่ดีตามเป้าหมาย
โรงพยาบาลชุมชนเป็นสถามบริการที่ใกล้บ้านทำให้ผู้ป่วยมีความสะดวกในการเดินทางและไว้วางใจที่จะเข้ามารับบริการ ประกอบกับจำนวนผู้ป่วยน้อยกว่าโรงพยาบาลจังหวัด ทำให้ดูแลผู้ป่วยได้ครอบคลุมและรวดเร็วกว่าทำให้ผู้ป่วยที่ใช้ยาวาร์ฟารินมีความพึงพอใจในการมารับบริการและมาติดตามการรักษาตามนัดอย่างเนื่อง ส่งผลให้ผู้ป่วยมีผลการรักษาที่ดีมีค่า INR อยู่ในช่วงเป้าหมายการรักษามากว่าร้อยละ 50 และมีความปลอดภัยในการใช้ยา
ไม่เป็น
ไม่เคย
ไม่เคย
ไม่เคย