โรคติดเชื้อไวรัสซิกา เกิดจากการติดเชื้อไวรัสซิกาอยู่ในตระกูลฟลาวิไวรัส มียุงลายเป็นแมลงนำโรค มีผลทำให้ทารกในครรภ์มีภาวะศีรษะเล็ก ส่งผลถึงพัฒนาการเด็กและการมีชีวิตอยู่รอด กระทรวงสาธารณสุขประกาศเป็นโรคที่ต้องเฝ้าระวังตามพรบ.โรคติดต่อ พ.ศ.2558 ในการดำเนินงานควบคุมโรคตามมาตรการตอบโต้ภาวะฉุกเฉิน พบปัญหาอุปสรรคทั้งในด้านความรู้ความเข้าใจ ความตื่นตระหนกของเจ้าหน้าที่ ภาคีต่างๆ และประชาชนในพื้นที่ ทั้งในด้านการสื่อสารประชาสัมพันธ์ เกิดผลกระทบต่อการท่องเที่ยวของจังหวัด เนื่องจากมีโรงแรมในแหล่งท่องเที่ยวแจ้งว่า มีนักท่องเที่ยวทราบข่าวสารมีผู้ติดเชื้อไวรัสซิกาอยู่ในพื้นที่ขอยกเลิกการจองเข้าพัก จึงต้องมีการพัฒนารูปแบบเพื่อให้สามารถควบคุมป้องกันโรคได้อย่างมีประสิทธิภาพ เพื่อไม่ให้เชื้อไวรัสซิกาอยู่ในพื้นที่ยาวนาน ซึ่งอาจส่งผลต่อคุณภาพชีวิตประชาชนและการท่องเที่ยวของจังหวัดจันทบุรี
1.เพื่อพัฒนารูปแบบการควบคุมป้องกันโรคติดเชื้อไวรัสซิกาในระดับชุมชนจังหวัดจันทบุรี 2.เพื่อประเมินผลรูปแบบการควบคุมป้องกันโรคติดเชื้อไวรัสซิกาในจังหวัดจันทบุรี
เป็นการวิจัยและพัฒนา ( Research and development) เก็บรวบรวมข้อมูลโดยการสนทนากลุ่ม การร่วมปฏิบัติการและการสังเกตในชุมชนที่คัดเลือกเป็นพื้นที่ศึกษา ใช้กระบวนการเรียนรู้แบบมีส่วนร่วม จากผู้มีส่วนเกี่ยวข้อง ได้แก่ ผู้ใหญ่บ้านหรือผู้ช่วย อสม. เจ้าหน้าที่สาธารณสุข แกนนำครัวเรือน ดำเนินการใน 3 หมู่บ้านในพื้นที่ 3 อำเภอๆละ 1 หมู่บ้านๆละ 30 คน ประเมินผลจากแบบสอบถามความรู้และพฤติกรรมป้องกันโรคติดเชื้อไวรัสซิกา และแบบประเมินดัชนีลูกน้ำ วิเคราะห์ข้อมูลจากกระบวนการเรียนรู้แบบมีส่วนร่วม ใช้การวิเคราะห์เนื้อหา และข้อมูลการประเมินผลรูปแบบใช้สถิติพรรณนา และสถิติ paired t-test
พบว่า การพัฒนารูปแบบการควบคุมป้องกันโรคติดเชื้อไวรัสซิกาในชุมชนจังหวัดจันทบุรี ประกอบด้วยกิจกรรม 6 ด้าน ได้แก่ 1)การเฝ้าระวังโรค 2)การออกประกาศวาระจังหวัด 3)กลไกการขับเคลื่อน4)การประชาสัมพันธ์และสื่อสารความเสี่ยง 5)การสนับสนุนจากองค์กรภาคีเครือข่าย และ6)การสร้างความตระหนักให้ชุมชน การประเมินผลนำรูปแบบไปใช้พบว่า ประชาชนมีความรู้และพฤติกรรมในการป้องกันโรคติดเชื้อไวรัสซิกา ก่อนและหลังการใช้รูปแบบแตกต่างกัน อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p<0.05) ประเมินดัชนีความชุกของลูกน้ำยุงลาย ก่อน-หลังการใช้รูปแบบฯ พบว่าหลังการใช้รูปแบบหมู่บ้านมีค่าดัชนีความชุกของลูกน้ำ < ร้อยละ 10
ใช้เป็นแนวทางการป้องกันควบคุมโรคติดเชื้อไวรัสซิกา โรคไข้เลือดออกและโรคไข้ปวดข้อจากยุงลาย ซึ่งเป็นโรคที่เกิดจากยุงลายเป้นพาหะเช่นเดียวกัน ในพื้นที่จังหวัดจันทบุรีและจังหวัดอื่นๆที่มีบริบทใกล้เคียงกัน
1.การใช้มาตรการทางกฎหมายควรสื่อสารให้ประชาชนเข้าใจก่อนใช้ 2.การมีเครือข่ายการเฝ้าระวังโรค ควบคุมโรคช่วยให้ประหยัดทรัพยากรในการดำเนินงานและควบคุมโรคได้อย่างมีประสิทธิภาพ 3.การมีกลไกขับเคลื่อนที่ชัดเจนทำให้สามารถควบคุมโรคได้ไม่เกิน 2 เท่าของระยะฟักตัวของโรค 4.การสื่อสารประชาสัมพันธ์ให้ประชาชนได้เข้าใจ ทำให้เกิดการมีส่วนร่วมในการเฝ้าระวังควบคุมป้องกันโรค 5.การใช้มาตรการระดับจังหวัดมีผลทำให้ทุกภาคส่วนร่วมมือกันอย่างเข้มข้น
1.การทำงานเป็นทีมทำให้การควบคุมป้องกันโรคประสบความสำเร็จ 2.การมีมวลชนสัมพันธ์ที่ดีทำให้เครือข่ายเข้ามีส่วนร่วมในทุกระดับ 3.การมีรูปแบบการดำเนินงานควบคุมป้องกันโรคที่เกิดจากการเรียนรู้แบบมีส่วนร่วม
ไม่เป็น
ไม่เคย
ไม่เคย
ไม่เคย