สีย้อมคราบจุลินทรีย์จากผลเอนอ้า

ที่มา

จากการสำรวจสภาวะทันตสุขภาพในปี 2559 กลุ่มเด็กอายุ 12 ปี เขตตำบลปอน อำเภอทุ่งช้าง พบโรคฟันแท้ผุร้อยละ 45.83 และโรคเหงือกอักเสบร้อยละ 49.33 สาเหตุหนึ่งที่สำคัญของโรคฟันผุและเหงือกอักเสบ คือ แผ่นคราบจุลินทรีย์ซึ่งประกอบด้วยเชื้อโรคที่เกาะอยู่บนตัวฟัน ในการกำจัดแผ่นคราบจุลินทรีย์ทำได้ด้วยการแปรงฟันที่มีประสิทธิภาพ ซึ่งการประเมินประสิทธิภาพการทำความสะอาดช่องปากสามารถทำได้โดยการใช้สีย้อมคราบจุลินทรีย์ที่ทำจากสีผสมอาหารผสมกับน้ำ หรือเม็ดย้อมสำเร็จรูปเร็จ นอกจากนั้นยังสามารถทำมาจากพืช เช่น อัญชัน และเฟืองฟ้า เป็นต้น ต้นเอนอ้าเป็นพืชท้องถิ่นในตำบลปอน ผลเอนอ้ามีลักษณะสีม่วงเข้ม สามารถรับประทานได้ จากการสังเกตพบว่าเมื่อรับประทานผลเอนอ้าเข้าไปแล้วจะมีการติดสีที่ตัวฟัน ซึ่งน่าจะสามารถนำผลเอนอ้ามาใช้ในการย้อมคราบจุลินทรีย์ได้

วัตถุประสงค์

เพื่อศึกษาความสามารถของผลเอนอ้าในการย้อมแผ่นคราบจุลินทรีย์

ระเบียบวิธีวิจัย

เป็นงานวิจัยกึ่งทดลอง โดยในการทดลองการใช้ผลเอนอ้าสุกนำมาปั่นรวมกัน แยกส่วนเนื้อและเมล็ดออก นำส่วนน้ำที่ได้ใช้เป็นสีย้อมคราบจุลินทรีย์ ทำการย้อมคราบจุลินทรีย์ในเด็กประถมศึกษาปีที่ 4 – 6 โรงเรียนบ้านน้ำเลียง และโรงเรียนบ้านปอน จำนวน 40 คน โดยอมกลั้วน้ำสีย้อมคราบจุลินทรีย์จากผลเอนอ้าปริมาณ 10 มิลลิตร เป็นเวลา 1.30 นาที แล้วบ้วนทิ้ง ประเมินการติดสีคราบจุลินทรีย์จากการสังเกต การเขี่ยด้วยไม้จิ้มฟัน และประเมินความพึงพอใจ

ผลการศึกษา

การประเมินการติดสีบนแผ่นคราบจุลินทรีย์ พบว่า 1.จากการสังเกตสีย้อมจากผลเอนอ้าจะติดบนตัวฟัน มีลักษณะสีม่วงอ่อน 2.จากการเขี่ยโดยไม้จิ้มฟัน เขี่ยบริเวณที่สีย้อมติด พบว่าเป็นคราบจุลินทรีย์ลักษณะนิ่ม ๆ และการประเมินความพึงพอใจ พบว่า รสชาติของสีย้อมมีรสหวานเล็กน้อย ผู้ทดลองให้ความพึงพอใจ ร้อยละ 80

การนำผลงานวิจัยไปใช้ประโยชน์ในงานประจำ

ได้นำสีย้อมคราบจุลินทรีย์จากผลเอนอ้ามาเป็นส่วนหนึ่งในการกระตุ้นให้เด็กนักเรียนมีความใส่ใจในการทำความสะอาดช่องปากอย่างมีประสิทธิภาพ เพื่อป้องกันการเกิดโรคฟันผุและเหงือกอักเสบ

บทเรียนที่ได้รับ

สีย้อมคราบจุลินทรีย์จากผลเอนอ้าเกิดขึ้นจากการสังเกตเหตุการณ์หรือสิ่งที่อยู่รอบ ๆ ตัว และมีการนำวัสดุในท้องถิ่นมาประยุกต์ให้เกิดการพัฒนางานประจำ ดังนั้นการเป็นคนช่างสังเกต จะเป็นจุดเริ่มต้นของการนำไปสู่การพัฒนางานเพื่อให้เกิดประโยชน์ต่อผู้ป่วยต่อไป

ปัจจัยแห่งความสำเร็จ

ผู้วิจัยตระหนักถึงปัญหาสุขภาพช่องปากของกลุ่มเด็กนักเรียน และมีความตั้งใจที่จะพัฒนางานด้านการส่งเสริมป้องกันโรคในช่องปาก เพื่อแก้ไขปัญหาสุขภาพช่องปากของเด็กกลุ่มนี้ นอกจากนั้นยังได้รับการสนับสนุนจากผู้บริหารและทีมเครือข่ายในการพัฒนางานประจำอย่างต่อเนื่อง

Keywords

เกี่ยวกับโรค

ฟันผุและเหงือกอักเสบ

เป็นสิ่งประดิษฐ์

เป็นสีย้อมคราบจุลินทรีย์ชนิดใหม่ที่ทำมาจากพืชในท้องถิ่น

เคยได้รับการตีพิมพ์

ไม่เคย

เคยได้รับการเผยแพร่มาก่อน

การนำเสนอผลงานวิชาการการเฝ้าระวังและทันตกรรมป้องกันในนักเรียนประถมศึกษา กลุ่มงานทันตกรรม สสจ.น่าน 2559

รางวัลที่ได้รับ

ชนะเลิศ สสจ.น่าน 2559